Zaćma

Zaćma to schorzenie, polegające na zmętnieniu soczewki wewnątrzgałkowej. Dla osób z zaćmą, widzenie przypomina patrzenie przez zaparowaną szybę.   Może to utrudniać czytanie i prowadzenie samochodu (zwłaszcza w nocy).  Większość przypadków rozwija się powoli i na początku nie powoduje pogorszenia widzenia.

Oznaki i objawy zaćmy:

• Nieostry, "przydymiony" obraz; 
• Rosnące trudności z widzeniem w nocy; 
• Wrażliwość na światło i odblaski; 
• Potrzeba jaśniejszego oświetlenia do czytania i innych czynności; 
• Aureole wokół źródeł światła; 
• Blaknięcie lub żółknięcie kolorów; 

Na początku zmętnienie może pojawić się tylko na niewielkiej części soczewki i można nie odczuwać jakiejkolwiek utraty widzenia. W miarę postępowania schorzenia, mętnieje coraz większa część soczewki, przez co zniekształca ona przechodzące przez nią światło. Prowadzi to do bardziej zauważalnych objawów.

Jak powstaje zaćma? 

Soczewka wewnątrzgałkowa umieszczona jest za tęczówką.   Skupia światło, które wpada do oka, tworząc wyraźny obraz na siatkówce. Poprzez zmiany jej kształtu, możliwe jest wyraźne widzenie zarówno z bliska, jak i z daleka. Z wiekiem jednak traci swoją elastyczność, staje się mniej przezroczysta i grubsza.   Związane z wiekiem i innymi schorzeniami zaburzenia metaboliczne powodują jej zmętnienie, które z czasem staje się coraz wieksze. W efekcie, zmętniała soczewka rozprasza i blokuje wpadające do oka światło, uniemożliwiając utworzenie ostrego obrazu na siatkówce. Zaćma zazwyczaj rozwija się w obu oczach, ale nie zawsze w tym samym tempie.  Zaćma w jednym oku może być bardziej zaawansowana niż w drugim, powodując różnicę w widzeniu między oczami.

Rodzaje zaćmy:

• Zaćma jądrowa. 

Zaćma jądrowa może na początku powodować większą krótkowzroczność, a nawet chwilową poprawę widzenia podczas czytania. Z czasem jednak widzenie staje się coraz bardziej zaburzone.  

W miarę powolnego rozwoju zaćmy, soczewka może stać się nawet brązowa. Zaawansowane żółknięcie lub brązowienie soczewki może prowadzić do trudności w rozróżnianiu kolorów. 

•  Zaćma korowa. 

Zaćma korowa zaczyna się od białawych zmętnień lub smug na obwodzie soczewki. Z czasem smugi rozciągają się do środka i utrudniają przedostawania się światła przez soczewkę. 

•  Zaćma podtorebkowa tylna. 

Zaćma podtorebkowa tylna dotyczy tylnej torebki soczewki. Upośledzenie widzenia jest największe przy jasnym oświetleniu oraz podczas czytania. Tego typu zaćma postępuje szybciej niż inne typy. 

•  Zaćma wrodzona. 

Niektórzy rodzą się z zaćmą lub rozwija się ona u nich w dzieciństwie.   Może być genetyczna lub związana z zakażeniem lub urazem wewnątrzmacicznym. 

Ten rodzaj zaćmy może być również spowodowany pewnymi stanami, takimi jak dystrofia miotoniczna, galaktozemia, nerwiakowłókniakowatość typu 2 lub różyczka. Wrodzona zaćma nie zawsze wpływa na widzenie, ale jeśli tak, to zwykle jest usuwana wkrótce po wykryciu.

Czynniki zwiększające ryzyko zaćmy:

•  Wiek; 
•  Cukrzyca; 
•  Nadmierna ekspozycja na światło słoneczne; 
•  Palenie papierosów; 
•  Otyłość; 
•  Wysokie ciśnienie krwi; 
•  Uszkodzenie oka lub stan zapalny; 
•  Operacje oka; 
•  Stosowanie leków kortykosteroidowych; 
•  Picie nadmiernych ilości alkoholu; 

Najważniejsze są regularne badania.   Osoby starsze powinny mieć badania okulistyczne minimum raz na rok.   Taka skrupulatność pozwoli wcześnie wykryć ewentualne nieprawidłowości i pozwoli na wdrożenie odpowiedniego leczenia.